Historia
Temat lekcji
Zagadnienia
Wymagania na poszczególne oceny
Ocena dopuszczająca
Ocena dostateczna
Ocena dobra
Ocena bardzo dobra
Ocena celująca
Oświecony wiek XVIII
• ideologia oświecenia
• trójpodział władzy
według Monteskiusza
• rozwój nauki, techniki
i oświaty w dobie
oświecenia
U c z e ń :
• wskazuje czas trwania
epoki oświecenia
(XVIII wiek)
i zaznacza go na taśmie
chronologicznej;
• wymienia
najważniejsze
dokonania naukowe
i techniczne epoki
oświecenia (np.
maszyna parowa).
U c z e ń :
• wyjaśnia pojęcie
oświecenie;
• przedstawia zmiany,
które zaszły
w oświacie w dobie
oświecenia.
U c z e ń :
• przedstawia
najważniejsze cechy
ideologii oświecenia;
• wyjaśnia wpływ
ideologii oświecenia
na rozwój nauki
w XVIII wieku;
• wskazuje wpływ
dokonań naukowych
i technicznych na
zmiany w życiu ludzi.
U c z e ń :
• wyjaśnia, na czym
polegała zasada
trójpodziału władzy
według Monteskiusza;
• wskazuje te hasła
głoszone w epoce
oświecenia, które są
obecnie powszechne
np. równość
wszystkich ludzi
wobec prawa.
U c z e ń :
• wskazuje zastosowanie
trójpodziału władzy
we współczesnych
systemach
demokratycznych.
Rzeczpospolita w połowie XVIII wieku
• sytuacja Rzeczypospolitej
w połowie XVIII wieku
• sąsiedzi
Rzeczypospolitej
• polityka państw
ościennych wobec
Rzeczypospolitej
• I rozbiór
Rzeczypospolitej
U c z e ń :
• wymienia sąsiadów
Polski w XVIII wieku;
• wskazuje datę
I rozbioru
Rzeczypospolitej
i zaznacza ją na taśmie
chronologicznej;
• wymienia państwa,
które dokonały
I rozbioru i wskazuje je
na mapie;
• wskazuje na mapie
zasięg I rozbioru.
U c z e ń :
• wyjaśnia, na
czym polegało
niebezpieczeństwo
wynikające
z polityki państw
ościennych wobec
Rzeczypospolitej;
• wyjaśnia przyczyny
I rozbioru.
U c z e ń :
• wskazuje źródło
potęgi sąsiadów
Rzeczypospolitej;
• dokonuje oceny
postawy społeczeństwa
polskiego wobec
trudnej sytuacji kraju.
U c z e ń :
• przedstawia sytuację
Rzeczypospolitej
połowie XVIII wieku
i wskazuje przyczyny
jej słabości.
U c z e ń :
• przedstawia
samodzielnie
różne postawy
w społeczeństwie
wobec rozbioru
państwa na podstawie
analizy obrazu Jana
Matejki „Rejtan”.
Temat lekcji
Zagadnienia
Wymagania na poszczególne oceny
Ocena dopuszczająca
Ocena dostateczna
Ocena dobra
Ocena bardzo dobra
Ocena celująca
W kręgu oświeconego monarchy
• ostatni władca
Rzeczypospolitej
• rozwój oświaty
w Rzeczypospolitej
w drugiej połowie
XVIII wieku
• kultura w walce
o naprawę kraju
U c z e ń :
• wymienia
Stanisława Augusta
Poniatowskiego jako
ostatniego władcę
Rzeczypospolitej;
• wymienia szkoły
i instytucje
kształcące młodzież
w duchu reform
oświeceniowych.
U c z e ń :
• wyjaśnia konieczność
przeprowadzenia
reformy szkolnictwa
i przedstawia jej cel;
• wskazuje cel
wychowania
i edukacji młodzieży
w Rzeczypospolitej
w 2. poł. XVIII wieku;
• podaje dwa przykłady
naprawy państwa
polskiego za panowania
Stanisława Augusta
Poniatowskiego.
U c z e ń :
• wyjaśnia pojęcie
obiady czwartkowe;
• przedstawia cel
organizowania
obiadów
czwartkowych.
U c z e ń :
• wyjaśnia, dlaczego
Stanisława Augusta
Poniatowskiego
można nazwać władcą
oświeconym;
• wymienia działania
zmierzające do
naprawy państwa
w dziedzinach oświaty
i kultury;
• przedstawia rolę teatru
i czasopism w walce
o naprawę państwa.
U c z e ń :
• opowiada
o zmianach, które
zaszły w Warszawie
za panowania
Stanisława Augusta
Poniatowskiego.
Sejm Wielki
i Konstytucja 3 maja
• Rzeczpospolita po I rozbiorze
• cel obrad Sejmu
Czteroletniego
(1788–1792)
• reformy Sejmu
Wielkiego
• Konstytucja 3 maja
1791 roku
U c z e ń :
• wskazuje datę
uchwalenia
Konstytucji 3 maja
(1791 rok)
i zaznacza ją na taśmie
chronologicznej;
• wskazuje
Stanisława Augusta
Poniatowskiego
i Stanisława
Małachowskiego jako
twórców konstytucji.
U c z e ń :
• wyjaśnia pojęcie
konstytucja;
• wymienia reformy
uchwalone przez Sejm
Wielki;
• przedstawia
okoliczności uchwalenia
Konstytucji 3 maja;
• wymienia
najważniejsze zmiany
wprowadzone przez
Konstytucję 3 maja;
• wskazuje Konstytucję
3 maja jako przykład
działań zmierzających
do naprawy państwa
polskiego za panowania
Stanisława Augusta
Poniatowskiego.
U c z e ń :
• wskazuje cel obrad
Sejmu Wielkiego;
• omawia najważniejsze
reformy Sejmu
Czteroletniego.
U c z e ń :
• przedstawia sytuację
w Rzeczypospolitej
po I rozbiorze;
• wyjaśnia konieczność
przeprowadzenia
reform ustrojowych
w celu ratowania
niezależności kraju;
• ocenia znaczenie
reform Sejmu
Wielkiego dla
ratowania państwa
polskiego.
U c z e ń :
• analizuje samodzielnie
obraz Jana Matejki
„Konstytucja
3 maja”, wymieniając
osoby przedstawione
na obrazie, atmosferę,
czas i miejsce wydarzeń
przedstawionych na
obrazie.
Wojna w obronie
Konstytucji 3 maja
• konfederacja targowicka
• wojna polsko-rosyjska
1792
• II rozbiór
Rzeczypospolitej
U c z e ń :
• podaje datę
II rozbioru i zaznacza
ją na taśmie
chronologicznej;
• wymienia państwa,
które dokonały
II rozbioru.
U c z e ń :
• wskazuje na mapie
państwa, które
dokonały II rozbioru,
• wskazuje na
mapie tereny, które
Rzeczpospolita utraciła
w wyniku
II rozbioru.
U c z e ń :
• wyjaśnia przyczyny
wojny polsko-
-rosyjskiej (1792 rok);
• opowiada
o okolicznościach
powstania orderu
Virtuti Militari.
U c z e ń :
• wyjaśnia pojęcie
konfederacja;
• przedstawia sytuację
w Rzeczypospolitej
po uchwaleniu
Konstytucji 3 maja;
• ocenia postawę
targowiczan;
• ocenia decyzję
Stanisława Augusta
Poniatowskiego
o przystąpieniu
do konfederacji
targowickiej.
U c z e ń :
• zbiera samodzielnie
z różnych źródeł
informacje o osobach,
które jako pierwsze
zostały uhonorowane
orderem Virtuti
Militari.
Pod dowództwem
Kościuszki
• Rzeczpospolita po II rozbiorze
• insurekcja
kościuszkowska
• postawy Polaków
wobec zagrożenia
niepodległości
państwa
U c z e ń :
• wyjaśnia pojęcia:
naczelnik powstania,
przysięga Kościuszki;
• wymienia datę
powstania
kościuszkowskiego
i zaznacza ją na taśmie
chronologicznej.
U c z e ń :
• wyjaśnia pojęcie
kosynier;
• wymienia Tadeusza
Kościuszkę, Bartosza
Głowackiego, Jana
Kilińskiego jako
przykłady osób
walczących w obronie
niepodległości kraju;
• omawia wydarzenia
powstania
kościuszkowskiego
(bitwa pod
Racławicami, insurekcja
w Warszawie).
U c z e ń :
• wyjaśnia pojęcie
insurekcja;
• charakteryzuje
postawę Tadeusza
Kościuszki, Bartosza
Głowackiego,
Jana Kilińskiego
podczas powstania
kościuszkowskiego.
U c z e ń :
• przedstawia sytuację
Rzeczypospolitej
po II rozbiorze;
• wyjaśnia przyczyny
wybuchu powstania
kościuszkowskiego
w 1794 roku;
• wyjaśnia przyczyny
upadku powstania
kościuszkowskiego.
U c z e ń :
• ocenia postawę
społeczeństwa
polskiego
w sytuacji zagrożenia
niepodległości
państwa.
III rozbiór i upadek
I Rzeczypospolitej
• III rozbiór
Rzeczypospolitej
• najważniejsze
przyczyny upadku
I Rzeczypospolitej
w XVIII wieku
U c z e ń :
• wskazuje datę:
III rozbioru
Rzeczypospolitej
i zapisuje ją na taśmie
chronologicznej;
• wymienia państwa,
które dokonały
III rozbioru i wskazuje
je na mapie.
U c z e ń :
• wymienia
najważniejsze
przyczyny upadku
Rzeczypospolitej
w XVIII wieku.
U c z e ń :
• wyjaśnia okoliczności
III rozbioru
Rzeczypospolitej;
• wskazuje i zaznacza
na mapie konturowej
zasięg poszczególnych
rozbiorów.
U c z e ń :
• przedstawia sytuację
Rzeczypospolitej po
upadku powstania
kościuszkowskiego;
• wyjaśnia pojęcie
I Rzeczpospolita.
U c z e ń :
• przeprowadza
samodzielną analizę
danych statystycznych
i źródeł ikonicznych
związanych
z rozbiorami
Rzeczypospolitej.
Temat lekcji
Zagadnienia
Wymagania na poszczególne oceny
Ocena dopuszczająca
Ocena dostateczna
Ocena dobra
Ocena bardzo dobra
Ocena celująca
Z ziemi
włoskiej do Polski
• sytuacja Polaków po III rozbiorze
• przyczyny emigracji
po upadku
I Rzeczypospolitej
• Legiony Polskie we
Włoszech
• bohaterowie i dzieje
Polski zapisane
w Mazurku
Dąbrowskiego
U c z e ń :
• wyjaśnia pojęcie
Legiony Polskie we
Włoszech;
• wskazuje twórców
legionów Jana Henryka
Dąbrowskiego i Józefa
Wybickiego;
• podaje datę utworzenia
Legionów Polskich we
Włoszech i zapisuje
ją na taśmie
chronologicznej;
• deklamuje z pamięci
trzy pierwsze
zwrotki Mazurka
Dąbrowskiego.
U c z e ń :
• wyjaśnia pojęcie
emigracja;
• wyjaśnia cel
utworzenia Legionów
Polskich we Włoszech;
• opowiada o atmosferze
i zasadach panujących
wśród legionistów;
• wskazuje na mapie
Reggio.
U c z e ń :
• przedstawia
okoliczności
utworzenia Legionów
Polskich;
• wyjaśnia przyczyny
tworzenia polskich
oddziałów zbrojnych
u boku Napoleona
Bonaparte;
• opowiada
o okolicznościach
powstania Pieśni
Legionów Polskich we
Włoszech.
U c z e ń :
• charakteryzuje
położenie Polaków po
III rozbiorze państwa;
• przedstawia przyczyny
emigracji Polaków po
III rozbiorze;
• wskazuje źródło
rekrutacji żołnierzy
do polskich oddziałów
wojskowych;
• wyjaśnia dlaczego
Legiony Polskie zostały
wysłane na wyspę San
Domingo.
U c z e ń :
• wymienia dzieje
narodu polskiego
zapisane w hymnie
i łączy je z ich
bohaterami.
W listopadową noc
1830 roku
• autonomia Królestwa
Polskiego
• przyczyny wybuchu
powstania
listopadowego
• wybuch powstania
w Warszawie
• wojna z Rosją
• postawa społeczeństwa
polskiego wobec
szansy na odzyskanie
niepodległości
• skutki powstania
listopadowego
U c z e ń :
• wyjaśnia pojęcie
represje;
• wskazuje na mapie
Królestwo Polskie;
• wskazuje datę
wybuchu powstania
listopadowego
i zapisuje ją na taśmie
chronologicznej;
• wymienia cele
walki powstańców
listopadowych.
U c z e ń :
• wyjaśnia pojęcie
Królestwo Polskie;
• omawia charakter
walk powstania
listopadowego;
• wymienia przykłady
represji zastosowanych
wobec społeczeństwa
po przegranym
powstaniu
listopadowym.
U c z e ń :
• przedstawia zakres
autonomii Królestwa
Polskiego;
• wskazuje postać
Piotra Wysockiego
jako inicjatora spisku
powstańczego;
• ocenia postawę
społeczeństwa
polskiego wobec
konieczności
prowadzenia wojny
z Rosją.
U c z e ń :
• wyjaśnia pojęcie
autonomia;
• wyjaśnia przyczyny
wybuchu powstania
listopadowego;
• wyjaśnia, dlaczego
powstanie w Warszawie
przerodziło się
w wojnę polsko-rosyjską;
• przedstawia przyczyny
upadku powstania
listopadowego;
• wskazuje skutki
powstania
listopadowego.
U c z e ń :
• ocenia postawę
społeczeństwa polskiego
wobec konieczności
prowadzenia wojny
z Rosją;
• wykonuje zadanie
domowe „Dzieje
Piotra Wysockiego”,
zbierając dodatkowe
informacje o tej
postaci.
„Tułacza dola”, czyli o Wielkiej Emigracji
• przyczyny i zasięg
Wielkiej Emigracji
• kierunki emigracji
po powstaniu
listopadowym
• emigracyjna
codzienność
• kultura polska na
emigracji
U c z e ń :
• wymienia kraje, do
których udawali się
emigranci z Polski
i wskazuje je na mapie;
• wymienia wybitnych
przedstawicieli kultury
polskiej, którzy
tworzyli na emigracji
– Adama Mickiewicza
i Fryderyka Chopina.
U c z e ń :
• wyjaśnia przyczyny
emigracji po powstaniu
listopadowym;
• wskazuje zasługi
wybitnych
przedstawicieli kultury
polskiej, którzy
tworzyli na emigracji
– Adama Mickiewicza
i Fryderyka Chopina.
U c z e ń :
• wyjaśnia, dlaczego
emigracja po
powstaniu
listopadowym została
nazwana „wielką”;
• charakteryzuje
twórczość Adama
Mickiewicza
i Fryderyka Chopina.
U c z e ń :
• opowiada o życiu
codziennym na
emigracji;
• wskazuje problemy
polskich emigrantów.
U c z e ń :
• zbiera informacje
na temat twórczości
Fryderyka Chopina
i Adama Mickiewicza
i ich zasługach dla
kultury polskiej.
Tworzy portfolio.
Powstanie styczniowe
• cele działalności spiskowej po upadku powstania listopadowego
• sytuacja polityczna
w Królestwie Polskim
w drugiej połowie
XIX wieku
• wybuch powstania
styczniowego
w 1863 roku
• partyzancki charakter
walk powstańczych
• skutki i znaczenie
powstania
U c z e ń :
• wskazuje datę
wybuchu powstania
styczniowego
i zaznacza ją na taśmie
chronologicznej;
• wyjaśnia cel
organizowania przez
Polaków powstań
narodowych.
U c z e ń :
• przedstawia charakter
walk w powstaniu
styczniowym;
• wyjaśnia przyczyny
i cel działalności
spiskowej Polaków
po upadku powstania
listopadowego;
• wymienia przykłady
represji zastosowanych
wobec społeczeństwa
po przegranych
powstaniach.
U c z e ń :
• wyjaśnia pojęcia:
emisariusz, branka;
• wyjaśnia zadania
emisariuszy;
• wyjaśnia przyczyny
upadku powstania
styczniowego.
U c z e ń :
• wyjaśnia przyczyny
wybuchu powstania
styczniowego;
• powiada o sytuacji
w Królestwie
Polskim przed
wybuchem powstania
styczniowego;
• przedstawia okoliczności
wybuchu powstania
styczniowego;
• omawia skutki
i znaczenie powstania
styczniowego.
U c z e ń :
• porównuje powstanie
listopadowe
z powstaniem
styczniowym (cel
walki, charakter walk);
• ocenia szanse Polaków
na zwycięstwo
w organizowanych
przez nich
powstaniach.
Temat lekcji
Zagadnienia
Wymagania na poszczególne oceny
Ocena dopuszczająca
Ocena dostateczna
Ocena dobra
Ocena bardzo dobra
Ocena celująca
W zaborze rosyjskim
• polityka rusyfikacji
• Polacy w obronie
narodowych wartości
• polscy artyści
w zaborze rosyjskim
U c z e ń :
• wskazuje na mapie
zabór rosyjski;
• wskazuje tajne
nauczanie jako
przykład walki o język
polski w nauczaniu;
• wymienia artystów
zasłużonych dla
rozwoju kultury
polskiej tworzących
w zaborze rosyjskim –
Henryka Sienkiewicza
i Stanisława
Moniuszkę.
U c z e ń :
• przedstawia cele
polityki władz
carskich wobec
ludności polskiej po
upadku powstania
styczniowego;
• wyjaśnia pojęcie tajne
nauczanie;
• opowiada, w jaki
sposób Polacy walczyli
z rusyfikacją;
• wskazuje zasługi
artystów tworzących
w zaborze rosyjskim –
Henryka Sienkiewicza
i Stanisława Moniuszki
dla rozwoju kultury
polskiej.
U c z e ń :
• wyjaśnia pojęcie
rusyfikacja;
• przedstawia cel
polityki rusyfikacyjnej;
• wyjaśnia cele tajnego
nauczania.
U c z e ń :
• przedstawia działania
władz carskich
zmierzające do
zrusyfikowania
Polaków.
U c z e ń :
• zbiera informacje
na temat twórczości
Henryka Sienkiewicza
i Stanisława Moniuszki
i ich zasługach dla
kultury polskiej.
Tworzy portfolio.
Pod pruskim zaborem
• antypolska polityka rządu
• walka o ziemię
w zaborze pruskim
• strajk szkolny we
Wrześni
U c z e ń :
• wskazuje na mapie
zabór pruski;
• wskazuje strajk we
Wrześni jako przykład
walki o język polski
w nauczaniu;
• wskazuje datę strajku
we Wrześni i zapisuje
ją na taśmie
chronologicznej.
U c z e ń :
• opowiada krótko
o polityce władz
niemieckich wobec
ludności polskiej;
• opowiada
o przyczynach strajku
we Wrześni;
• ocenia postawę dzieci
wrzesińskich i ich
rodziców.
U c z e ń :
• wyjaśnia pojęcie
germanizacja;
• opowiada, w jaki sposób
Polacy walczyli
z germanizacją. Podaje
dwa przykłady;
• opowiada o proteście
Michała Drzymały;
• wskazuje gospodarność
i rzetelność jako sposób
przeciwstawiania
się działaniom
germanizacyjnym.
U c z e ń :
• przedstawia działania
władz niemieckich
zmierzające do
wynarodowienia
Polaków;
• przedstawia
wyczerpująco sposoby
walki Polaków
z germanizacją.
U c z e ń :
• porównuje sytuację
Polaków w zaborze
pruskim z położeniem
Polaków w zaborze
rosyjskim, wskazując
podobieństwa
i różnice.
W zaborze austriackim
• autonomia Galicji
• rozwój kultury polskiej
• Jan Matejko, Stanisław
Wyspiański, Helena
Modrzejewska i ich
zasługi dla rozwoju
kultury polskiej
U c z e ń :
• wskazuje na mapie
zabór austriacki;
• wymienia artystów
tworzących
w Galicji – Jana
Matejkę, Stanisława
Wyspiańskiego, Helenę
Modrzejewską.
U c z e ń :
• wyjaśnia pojęcia:
Galicja, autonomia;
• wyjaśnia, dlaczego
w zaborze austriackim
swobodnie rozwijała
się kultura polska;
• wskazuje zasługi Jana
Matejki, Stanisława
Wyspiańskiego
i Heleny
Modrzejewskiej dla
rozwoju kultury
polskiej.
U c z e ń :
• wyjaśnia wpływ
autonomii na
swobodny rozwój
kultury i oświaty
polskiej w zaborze
austriackim.
U c z e ń :
• wyjaśnia, w czym
przejawiała się
autonomia Galicji;
• opowiada o rozwoju
kultury polskiej
w Galicji.
U c z e ń :
• zbiera informacje na
temat twórczości Jana
Matejki, Stanisława
Wyspiańskiego
i Heleny Modrzejewskiej
i ich zasługach dla
kultury polskiej.
Tworzy portfolio.
Za chlebem – emigracja zarobkowa Polaków
• emigracja Polaków w 2. poł. XIX wieku
• kierunki emigracji
2. poł. XIX wieku
• położenie emigrantów
• zasługi polskich
emigrantów – Ernesta
Malinowskiego i Rudolfa
Modrzejewskiego
dla rozwoju postępu
technicznego
U c z e ń :
• zaznacza na taśmie
chronologicznej 2. poł.
XIX wieku;
• nazywa i wskazuje
na mapie kraje,
które w 2. poł. XIX
wieku przyjmowały
emigrantów z ziem
polskich.
U c z e ń :
• wyjaśnia pojęcia:
emigracja polityczna
i emigracja zarobkowa;
• rozróżnia emigrację
polityczną i zarobkową.
U c z e ń :
• opowiada o życiu
Polaków na emigracji.
U c z e ń :
• porównuje przyczyny
emigracji Polaków
w 1. i 2. poł. XIX wieku;
• wskazuje przyczyny
trudnego położenia
polskich emigrantów.
U c z e ń :
• przedstawia
zasługi polskich
emigrantów – Ernesta
Malinowskiego
i Rudolfa
Modrzejewskiego
dla rozwoju postępu
technicznego.
Wiek pary
i elektryczności
• zastosowanie maszyny parowej
• produkcja fabryczna
• elektryczność i jej
znaczenie
• nowe sposoby
komunikowania się
U c z e ń :
• wyjaśnia i posługuje
się pojęciami: kolej
żelazna, parowóz,
statek parowy;
• wyjaśnia, na czym
polega produkcja
fabryczna;
• rozróżnia rzemieślniczy
i fabryczny sposób
produkcji;
• zaznacza na taśmie
chronologicznej 2. poł.
XIX wieku.
U c z e ń :
• wyjaśnia i posługuje
się pojęciami: maszyna
parowa, silnik
elektryczny, telegraf,
fabryka;
• wskazuje różnice
między rzemieślniczym
a fabrycznym
sposobem produkcji;
• wskazuje korzyści
płynące z wynalezienia
elektryczności.
U c z e ń :
• wskazuje zastosowanie
maszyny parowej;
• opowiada
o nowych sposobach
komunikowania się
(np. podaje telegraf ).
U c z e ń :
• na przykładach
przedstawia
wpływ rozwoju
cywilizacyjnego
na poszczególne
dziedziny życia
(np. rozwój techniki
a komunikacja
i przemieszczanie się
ludzi).
U c z e ń :
• wyjaśnia, dlaczego
XIX wiek został
nazwany wiekiem pary
i elektryczności.
Temat lekcji
Zagadnienia
Wymagania na poszczególne oceny
Ocena dopuszczająca
Ocena dostateczna
Ocena dobra
Ocena bardzo dobra
Ocena celująca
Odkrycia i wynalazki zmieniają świata
• osiągnięcia medycyny
• Maria Skłodowska-
-Curie
• wynalazki w służbie
człowieka
U c z e ń :
• wskazuje Marię
Skłodowską-Curie
jako przykład
wybitnego naukowca
XIX/XX wieku.
• zaznacza na taśmie
chronologicznej rok
1903 i 1911 – daty
otrzymania Nagrody
Nobla przez Marię
Skłodowską-Curie.
U c z e ń :
• wskazuje korzyści
płynące dla człowieka,
wynikające z osiągnięć
medycznych;
• przedstawia w krótkiej
wypowiedzi dokonania
naukowe Marii
Skłodowskiej-Curie;
• wymienia wynalazki,
których dokonano
na przełomie XIX
i XX wieku: telefon,
oświetlenie elektryczne,
tramwaj, samochód,
samolot, radio, film.
U c z e ń :
• przedstawia osiągnięcia
w medycynie, których
dokonano w 2. poł.
XIX wieku;
• wskazuje wynalazki,
które przyczyniły się do:
a. usprawnienia
komunikacji
b. szybszego przekazu
informacji
c. postępu
w medycynie.
U c z e ń :
• wskazuje zmiany, które
zaszły w życiu ludzi
dzięki wynalazkom
dokonanym na
przełomie XIX i XX
wieku.
U c z e ń :
• zbiera informacje na
temat życia i dokonań
Marii Skłodowskiej-
-Curie. Tworzy
portfolio.
Miasto przemysłowe
• nowe grupy społeczne
• warunki pracy
w XIX wiecznej
fabryce
• rozwój miast
przemysłowych
U c z e ń :
• wymienia kapitalistów
i robotników jako
nowe grupy społeczne,
które powstały w 2.
poł. XIX wieku.
U c z e ń :
• opisuje warunki
pracy w XIX-wiecznej
fabryce;
• wskazuje na
mapie najbardziej
uprzemysłowione
miasta na ziemiach
polskich.
U c z e ń :
• wyjaśnia i posługuje
się pojęciami:
robotnicy, kapitaliści,
miasto przemysłowe.
U c z e ń :
• opowiada o warunkach
życia robotników
w XIX wieku.
U c z e ń :
• wykonuje zadanie
domowe. Napisz
krótkie opowiadanie
pt: „Jeden dzień w XIX
wiecznej fabryce”,
w którym przedstawisz
warunki pracy
robotników w tym
czasie.
Życie ludzi
w XIX-wiecznym
mieście
• miasto w XIX wieku
• udogodnienia w życiu
mieszkańców miast
• czas wolny
• zmiany w życiu kobiet
U c z e ń :
• wskazuje dwa
udogodnienia w życiu
mieszkańców miast
wprowadzone w XIX
wieku (np. wodociągi,
tramwaje, oświetlenie
ulic).
U c z e ń :
• opowiada o wyglądzie
miasta XIX-wiecznego;
U c z e ń :
• opowiada o sposobach
spędzania czasu
wolnego przez
mieszkańców
XIX-wiecznego miasta.
U c z e ń :
• porównuje życie ludzi
w XIX-wiecznych
miastach z życiem
współczesnych
mieszkańców miast.
U c z e ń :
• porównuje zajęcia
i wygląd, wskazując
podobieństwa i różnice
między miastami
średniowiecznymi
a miastami
XIX- wiecznymi.
Przemiany
na polskiej wsi
w XIX wieku
• wzrost produkcji rolnej
• warunki życia
mieszkańców wsi
• czas wolny
mieszkańców wsi
U c z e ń :
• wymienia nowe
narzędzia, które
w 2. poł. XIX wieku
usprawniły produkcję
rolną;
• wymienia nowe
uprawy, które zostały
wprowadzone na skalę
masową w XIX w.
ziemniak i burak
cukrowy.
U c z e ń :
• przedstawia sposoby
spędzania czasu
wolnego przez
mieszkańców wsi;
• wymienia potrawy
będące podstawą
wyżywienia
mieszkańców wsi.
U c z e ń :
• opowiada o wyglądzie
zagrody chłopskiej;
• opowiada o wyglądzie
chłopskiej chaty.
U c z e ń :
• wyjaśnia przyczyny
wzrostu produkcji
rolnej, wskazując
między innymi
zniesienie pańszczyzny.
U c z e ń :
• porównuje sposoby
spędzania wolnego
czasu mieszkańców
wsi i mieszkańców
miast w XIX wieku.
Wskazuje przyczynę
różnic.
I wojna światowa
• przyczyny konfliktu
• Wielka Wojna
1914–1918
• nowe rodzaje broni
U c z e ń :
• wskazuje czas trwania
wojny światowej
i 11 listopada 1918 r.
jako datę zakończenia
I wojny światowej,
• zaznacza w/w
daty na taśmie
chronologicznej;
• wskazuje na mapie
państwa należące do
dwóch wrogich bloków
politycznych;
• podaje przykład
nowego rodzaju broni
zastosowanej w I wojnie.
U c z e ń :
• wymienia przyczyny
konfliktu między
państwami
europejskim;
• uzasadnia, dlaczego
konflikt zbrojny
w latach 1918–1918
nazwany został I wojną
światową;
• wymienia nowe rodzaje
broni zastosowane
w I wojnie światowej.
U c z e ń :
• uzasadnia określenie
Wielka Wojna dla
działań wojennych
w latach 1914–1918;
• wyjaśnia pojęcie
Ententa i państwa
centralne oraz
wymienia państwa
należące do każdego
z tych bloków.
U c z e ń :
• omawia znaczenie
posiadania kolonii dla
rozwoju gospodarki
państw europejskich;
• wskazuje skutki
przystąpienia Stanów
Zjednoczonych do
wojny.
U c z e ń :
• na wybranych
przykładach
przedstawia skutki
wykorzystania
nowoczesnej
techniki wojennej
i samodzielnie
przygotowuje
prezentację
multimedialną na ten
temat.
Temat lekcji
Zagadnienia
Wymagania na poszczególne oceny
Ocena dopuszczająca
Ocena dostateczna
Ocena dobra
Ocena bardzo dobra
Ocena celująca
Sprawa polska
w czasie I wojny
światowej
• nadzieje Polaków na odzyskanie niepodległości związane z wybuchem I wojny
• czynniki decydujące
o odzyskaniu
niepodległości przez
Polskę (konflikt państw
zaborczych, działania
dyplomatyczne)
• 11 listopada 1918 r.
– odzyskanie
niepodległości
• zasługi Józefa
Piłsudskiego, Ignacego
Jana Paderewskiego
i Romana Dmowskiego
dla odzyskania
niepodległości
U c z e ń :
• wskazuje dzień 11
listopada 1918 r. jako
dzień odzyskania przez
Polskę niepodległości
i umieszcza datę na
taśmie chronologicznej;
• w oparciu o zgroma-
dzony materiał
ilustracyjny opowiada
o sytuacji na ziemiach
polskich w listopadzie
1918 r.;
• wymienia Józefa
Piłsudskiego i Romana
Dmowskiego jako
postacie związane
z walką o niepodległość
Polski.
U c z e ń :
• zbiera informacje
o zasługach dla
państwa polskiego
Józefa Piłsudskiego
i Romana Dmowskiego;
• wymienia czynniki
decydujące
o odzyskaniu
niepodległości przez
Polskę;
• wymienia polskie
jednostki wojskowe
działające podczas
I wojny światowej.
U c z e ń :
• wskazuje, że konflikt
między zaborcami
Polski był dla
Polaków szansą na
niepodległość;
• porównuje działania
na rzecz odzyskania
niepodległości przez
Polskę podejmowane
przez Józefa
Piłsudskiego i Romana
Dmowskiego.
U c z e ń :
• na podstawie
tekstów źródłowych
przedstawia sytuację
ziem polskich
w pierwszych dniach
niepodległości;
• wyjaśnia, dlaczego
wybuch I wojny
światowej obudził
w Polakach nadzieje
na odzyskanie
niepodległości;
• uzasadnia, dlaczego
Józef Piłsudski
stworzył Legiony
u boku armii
austriackiej.
U c z e ń :
• w oparciu o
informacje z różnych
źródeł wyjaśnia, na
czym polegały zabiegi
dyplomatyczne
Ignacego Jana
Paderewskiego
i Romana Dmowskiego,
podejmowane dla
sprawy niepodległości
Polski;
• wymienia dowódców
i twórców polskich
jednostek wojskowych,
działających podczas
I wojny światowej.
Konferencja pokojowa
• traktat wersalski
• zmiany terytorialne
w Europie
• postanowienia
w sprawie Polski
• wyjaśnia pojęcie konferencja pokojowa;
• wskazuje Paryż,
jako miejsce obrad
konferencji pokojowej;
• podaje przykłady
postanowień traktatu
wersalskiego w sprawie
Polski i Niemiec.
U c z e ń :
• omawia zmiany
terytorialne w Europie
po I wojnie światowej;
• wyjaśnia pojęcie
traktat wersalski;
• wymienia najważniejsze
postanowienia traktatu
wersalskiego w sprawie
Polski i Niemiec;
• wymienia Ignacego
Jana Paderewskiego
i Romana Dmowskiego
jako przedstawicieli
Polski podczas obrad
konferencji pokojowej
w Paryżu.
U c z e ń :
• nazywa i uzasadnia cel
zwołania konferencji
pokojowej;
• wyjaśnia, dlaczego
traktat pokojowy jest
nazywany traktatem
wersalskim.
U c z e ń :
• wyjaśnia, dlaczego
konferencja pokojowa
nie zajmowała się
wyznaczeniem
wschodniej granicy
Polski;
• wymienia i wskazuje
na mapie państwa,
które powstały
w Europie po I wojnie
światowej.
U c z e ń :
• wyszukuje informacje
z różnych źródeł
o zasługach Ignacego
Jana Paderewskiego,
Józefa Piłsudskiego
i Romana Dmowskiego
dla sprawy
niepodległości Polski.
Państwo
w nowych granicach
• czynniki decydujące o kształcie granic niepodległej Polski (powstania
w Wielkopolsce
i na Śląsku, wojna
polsko-bolszewicka).
• plebiscyty na Śląsku
• walki o Lwów
U c z e ń :
• wskazuje dzień
27 grudnia 1918 r.
jako dzień wybuchu
powstania
wielkopolskiego
i dzień 15 sierpnia
1920 r. jako dzień
bitwy warszawskiej,
umieszcza te
daty na taśmie
chronologicznej.
U c z e ń :
• wymienia powstania
w Wielkopolsce i na
Śląsku oraz wojnę
polsko-bolszewicką
jako wydarzenia, które
przyczyniły się do
ukształtowania granic
niepodległego państwa
polskiego;
• opowiada o okolicz-
nościach wybuchu
powstania wielko-
polskiego i roli, jaką
odegrał w nim Ignacy
Jan Paderewski.
U c z e ń :
• wyjaśnia, dlaczego
rocznica bitwy
warszawskiej
obchodzona jest
jako Święto Wojska
Polskiego;
• wskazuje na mapie
tereny ziem polskich,
o które toczyły się
walki zbrojne
i plebiscytowe;
• wyjaśnia pojęcie
„orlęta lwowskie”.
U c z e ń :
• wskazuje związek
przyczynowo-
-skutkowy między
zwycięstwem
powstania
wielkopolskiego,
a włączeniem
Wielkopolski do
odrodzonej II RP.
U c z e ń :
• przygotowuje
prezentację na temat
kształtowania się
granic II RP.
Odrodzona
Rzeczpospolita
• obszar, granice i ludność
II Rzeczypospolitej
• trudności w scalaniu
państwa polskiego
• sukcesy młodego
państwa
U c z e ń :
• wskazuje na
mapie granice II
Rzeczypospolitej oraz
wymienia jej sąsiadów;
• wymienia
mniejszości narodowe
zamieszkujące
terytorium II RP.
U c z e ń :
• podaje przykłady
trudności w scalaniu
państwa polskiego;
• wymienia przykłady
sukcesów w odbu-
dowie państwa;
• w oparciu o tekst
podręcznika sporządza
kalendarium wydarzeń
II RP.
U c z e ń :
• uzasadnia, przytaczając
dane, że II RP
była państwem
wielonarodo-
wościowym;
• wyjaśnia, na czym
polegały trudności
w scalaniu państwa
polskiego.
U c z e ń :
• przedstawia
funkcjonowanie
władzy w odrodzonym
państwie polskim –
(zasada trójpodziału);
• ocenia na wybranych
przykładach sukcesy
młodego państwa.
U c z e ń :
• porównuje pod
względem wielkości
terytorium
II RP z terytorium
Rzeczpospolitej
Obojga Narodów
i formułuje wnioski.
Europa zmierza ku wojnie
• dojście Hitlera do władzy
• rządy nazistów
w Niemczech
• komunizm w Związku
Radzieckim
• dyktatorska polityka
Hitlera i Stalina
U c z e ń :
• wskazuje na mapie
Niemcy i ZSRR
oraz nazywa ich
przywódców Hitlera
i Stalina.
U c z e ń :
• przedstawia
sytuację Niemiec po
zakończeniu I wojny
światowej;
• podaje przykłady
obrazujące codzienne
życie ludności
w państwach
totalitarnych.
U c z e ń :
• wyjaśnia pojęcie
państwo totalitarne
i kojarzy je
z Niemcami
i Związkiem
Radzieckim;
• wyjaśnia, jak
funkcjonowało
państwo totalitarne;
• podaje przykłady
polityki nazistów
wobec Żydów.
U c z e ń :
• wskazuje podobieństwa
w systemie władzy
w państwie Hitlera
i w państwie Stalina;
• podaje
charakterystyczne
cechy polityki Stalina
i Hitlera wobec
własnych społeczeństw;
• wymienia metody,
za pomocą których
Hitler i Stalin
utrzymywali posłuch
społeczeństwa.
U c z e ń :
• wyjaśnia, podając
przykłady, na czym
polegał kult jednostki;
• wyjaśnia, korzystając
z mapy, dlaczego
sposób sprawowania
władzy przez Hitlera
i Stalina stanowił
realne zagrożenie dla
Polski i Europy.
Temat lekcji
Zagadnienia
Wymagania na poszczególne oceny
Ocena dopuszczająca
Ocena dostateczna
Ocena dobra
Ocena bardzo dobra
Ocena celująca
Wybuch
II wojny światowej
• wybuch II wojny światowej 1 września
1939 r.
• wojna na dwa fronty –
atak ZSRR
• postawa Polaków we
wrześniu 1939 r.
U c z e ń :
• wskazuje na mapie
państwa, które
dokonały agresji
na Polskę;
• wymienia
i umieszcza na taśmie
chronologicznej daty
agresji Niemiec i ZSRR
na Polskę;
• wymienia przykłady
bitew września 1939 r.
U c z e ń :
• opowiada, podając
przykłady, o postawie
Polaków podczas walk
września 1939 r.;
• wyjaśnia znaczenie
pojęcia wojna na dwa
fronty;
• wskazuje na mapie
kierunki niemieckich
i radzieckich uderzeń
na Polskę we wrześniu
1939 r.
U c z e ń :
• wskazuje na mapie
miejsca bitew
wrześniowych;
• przedstawia sytuację
Polski we wrześniu
1939 r., uwzględniając
osamotnienie w walce
z najeźdźcą;
• podaje przykłady
bohaterstwa ludności
cywilnej i żołnierzy we
wrześniu 1939 r.
U c z e ń :
• ocenia postawę
społeczeństwa
polskiego podczas
walk wrześniowych.
U c z e ń :
• wyszukuje informacje
na temat sytuacji
swojego regionu we
wrześniu 1939 r.
i/lub sytuacji ludności
cywilnej we wrześniu
1939 r.
W okupowanej
Polsce
• polityka okupantów
• położenie ludności
żydowskiej
• życie ludności
na okupowanych
terytoriach Polski
U c z e ń :
• przedstawia, wskazując
na mapie, podział ziem
polskich dokonany
przez okupantów;
• wymienia formy
terroru stosowane
przez okupantów
wobec ludności polskiej;
• wyjaśnia pojęcie getto;
• podaje datę powstania
w getcie warszawskim
i umieszcza ją na
taśmie chronologicznej.
U c z e ń :
• omawia na
przykładach politykę
Stalina i Hitlera wobec
ludności polskiej
na okupowanych
terenach;
• omawia na
przykładach politykę
niemiecką wobec
ludności żydowskiej;
• wyjaśnia pojęcie obóz
zagłady.
U c z e ń :
• podaje
charakterystyczne
cechy polityki Stalina
i Hitlera wobec
społeczeństw i państw
podbitych;
• wyjaśnia, dlaczego
pomoc ludności
żydowskiej była dla
Polaków wielkim
wyzwaniem.
U c z e ń :
• porównuje politykę
okupantów wobec
ludności podbitych
terenów;
• uzasadnia na
wybranych
przykładach, że
okupanci za pomocą
różnych metod
prowadzili planową
politykę wyniszczenia
narodu polskiego.
U c z e ń :
• wyjaśnia ideę
przyznawania medalu
Sprawiedliwy wśród
narodów świata
i wyszukuje nazwiska
osób, które otrzymały
taki medal.
• uzasadnia na wybranych
przykładach, że
Polacy, ryzykując
własnym życiem,
pomagali ludności
żydowskiej.
Polacy w walce z okupantem
• formy oporu społeczeństwa wobec okupantów (walka zbrojna i cywilna)
• przykłady walki
Polaków z okupantem
w kraju i poza
granicami
U c z e ń :
• podaje przykłady
walki zbrojnej i walki
cywilnej z okupantem.
U c z e ń :
• wyjaśnia pojęcia:
walka zbrojna i walka
cywilna, Armia
Krajowa;
• wyjaśnia pojęcie
Szare Szeregi i podaje
przykłady walki
harcerzy z okupantem.
U c z e ń :
• wyjaśnia pojęcie
„Polskie Państwo
Podziemne”.
U c z e ń :
• omawia na przykładach
funkcjonowanie
„Polskiego Państwa
Podziemnego”;
• podaje przykłady walki
Polaków z okupantem
poza granicami
kraju, wykorzystując
informacje z różnych
źródeł.
U c z e ń :
• uzasadnia, przytaczając
argumenty, że żart
i piosenka były ważnym
orężem w walce
z okupantem;
• wyszukuje informacje
z różnych źródeł
o formach walki
z okupantem w swoim
regionie.
Powstanie warszawskie
• okoliczności wybuchu powstania warszawskiego
• przebieg powstania
• życie codzienne
powstańczej stolicy
• postawa ludności
cywilnej i żołnierzy
powstańczej Warszawy
U c z e ń :
• wskazuje datę
wybuchu powstania
warszawskiego i
zapisuje ją na taśmie
chronologicznej;
• na podstawie ilustracji
opowiada o przebiegu
powstania i życiu
codziennym
powstańczej stolicy.
U c z e ń :
• przedstawia
okoliczności
wybuchu powstania
warszawskiego;
• opisuje postawę
ludności cywilnej,
żołnierzy i harcerzy
Szarych Szeregów.
U c z e ń :
• opisuje postawę
ludności cywilnej
i żołnierzy powstańczej
Warszawy;
• wymienia zadania,
które w czasie
powstania wykonywali
harcerze z Szarych
Szeregów.
U c z e ń :
• wymienia przyczyny
wybuchu powstania
warszawskiego
i wyjaśnia, dlaczego
powstanie zakończyło
się klęską;
• opisuje postawy
Niemców wobec
ludności powstańczej
Warszawy.
U c z e ń :
• wyszukuje z różnych
źródeł informacje,
w jaki sposób
utrwalona została
pamięć o młodych
warszawskich
powstańcach.
II wojna światowa wojną totalną
• strony konfliktu oraz zasięg działań wojennych
• wojna totalna –
sposoby prowadzenia
walki
• najnowsza technika
w służbie wojny
• zakończenie wojny
w 1945 r.
U c z e ń :
• wskazuje daty
trwania II wojny
światowej i datę jej
zakończenia oraz
zapisuje je na taśmie
chronologicznej;
• przedstawia strony
konfliktu;
• wymienia nowe rodzaje
broni wykorzystane w
II wojnie światowej.
U c z e ń :
• wyjaśnia
pojęcie koalicja
antyhitlerowska
i przedstawia cel, jaki
sobie stawiała.
• opowiada
o okrucieństwach
II wojny światowej.
U c z e ń :
• wyjaśnia, dlaczego
konflikt zbrojny
w latach 1939–1945
nazywamy II wojna;
światową
• wymienia
państwa koalicji
antyhitlerowskiej.
U c z e ń :
• podaje przykłady
okrucieństw
okupantów podczas
III wojny światowej;
• wyjaśnia skrót
ONZ i przedstawia
cel działania tej
organizacji.
U c z e ń :
• porównuje broń
wykorzystaną podczas
działań II wojny
światowej z bronią
wykorzystana podczas
I wojny;
• przedstawia udział
Polaków w walkach
II wojny światowej,
wyszukując informacji
z różnych źródeł.
Powstanie PRL-u
• obszar i sąsiedzi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
• odbudowa kraju ze
zniszczeń wojennych
• sposób sprawowania
władzy w Polsce
• zależność PRL od
ZSRR i jej przejawy
U c z e ń :
• wskazuje na mapie
granice powojennej
Polski i wymienia jej
sąsiadów;
• opowiada
o sprawowaniu władzy
w powojennej Polsce.
U c z e ń :
• opowiada na
przykładach
o odbudowie Polski ze
zniszczeń wojennych;
• wyjaśnia pojęcia
cenzura i dyktatura.
U c z e ń :
• wskazuje na mapie
granice powojennej
Polski
i porównuje je
z granicami
II Rzeczypospolitej;
• opowiada o sposobie
sprawowania władzy
w Polsce, używając
pojęć dyktatura partii
komunistycznej.
U c z e ń :
• wskazuje na
przykładach przejawy
zależność od ZSRR;
• omawia zmiany
granic i składu
narodowościowego
PRL-u z II RP.
U c z e ń :
• podaje, wyszukując
informacje z różnych
źródeł, przykłady
stosowania cenzury
w II RP.
Temat lekcji
Zagadnienia
Wymagania na poszczególne oceny
Ocena dopuszczająca
Ocena dostateczna
Ocena dobra
Ocena bardzo dobra
Ocena celująca
Życie w PRL-u
• problemy dnia codziennego mieszkańców PRL-u
• szkolnictwo w PRL-u
U c z e ń :
• wymienia problemy
dnia codziennego
w PRL-u;
• opisuje zmiany, jakie
dokonały się na wsi
w PRL-u.
U c z e ń :
• opowiada o sposobie
sprawowania władzy
w Polsce, używając
pojęcia planowanie
centralne;
• wyjaśnia pojęcie awans
społeczny.
U c z e ń :
• wyjaśnia na
przykładach, czym
polegał awans
społeczny w PRL-u.
• wymienia sukcesy
PRL-u, zaliczając do
nich m.in. likwidację
analfabetyzmu i rozwój
szkolnictwa;
• wyjaśnia, co to były
PGR –y.
U c z e ń :
• wymienia grupy
społeczne, które
przestały istnieć
w Polsce powojennej
i wskazuje tego
przyczyny.
U c z e ń :
• porównuje problemy
życia w PRL-u
do problemów
dnia codziennego
występujących
współcześnie.
Walka
o demokrację
• brak swobód demokratycznych w Polsce
• społeczeństwo wobec
władzy PRL u (strajki,
walka bez przemocy,
powstanie i działania
NSZZ „Solidarność”
• nieudane próby
przywrócenia
demokracji
• stan wojenny w Polsce
U c z e ń :
• wymienia przyczyny
niezadowolenia
społeczeństwa;
• wskazuje datę
wprowadzenia
stanu wojennego
i umieszcza ją na
taśmie chronologicznej.
U c z e ń :
• wyjaśnia znaczenie
skrótu NSZZ
„Solidarność”;
• wskazuje strajk
jako formę protestu
robotników w PRL-u;
• identyfikuje Lecha
Wałęsę jako przywódcę
NSZZ „Solidarność”.
U c z e ń :
• opisuje okoliczności
powstania NSZZ
„Solidarność”;
• opowiada o sposobie
sprawowania władzy
w Polsce, używając
pojęcia opozycja
demokratyczna;
• przedstawia przykłady
świadczące o braku
swobód demokra-
tycznych w PRL-u;
• na podstawie
informacji z różnych
źródeł przedstawia
postać Lecha Wałęsy
jako przywódcy NSZZ
„Solidarność”.
U c z e ń :
• przedstawia
samodzielnie różne
postawy Polaków
w czasach walki
o demokrację;
• wyjaśnia pojęcie
„walka bez przemocy”;
• na podstawie ilustracji
i tekstów źródłowych
opowiada o czasach
„Solidarności”.
U c z e ń :
• ocenia postawy
społeczeństwa
polskiego wobec
trudnej sytuacji kraju;
• wyjaśnia, czym
charakteryzował się
stan wojenny w Polsce;
• wyszukuje informacji
z różnych źródeł na
temat okoliczności
powstania NSZZ
„Solidarność”
i wprowadzenia stanu
wojennego w Polsce.
Narodziny
III Rzeczypospolitej
• narodziny
III Rzeczypospolitej
w 1989 r.
• pokojowa rewolucja
w 1989 r. w Polsce i jej
skutki
• przemiany w życiu
politycznym
• przemiany w życiu
społecznym
i gospodarczym
U c z e ń :
• wskazuje datę
4 czerwca 1989 r.
jako datę powstania
III Rzeczypospolitej
i umieszcza
ją na taśmie
chronologicznej;
• wymienia przykłady
zmian, jakie zaszły
w Polsce w 1989 r.
U c z e ń :
• przedstawia sytuację
polityczną u schyłku
PRL-u;
• przedstawia
okoliczności narodzin
III Rzeczypospolitej;
• wymienia
postanowienia
„Okrągłego Stołu”.
U c z e ń :
*wyszukuje w różnych
źródłach informacje
o postaciach, które
odegrały decydującą
rolę w wydarzeniach
1989 r.;
• wyjaśnia na
przykładach pojęcie
kompromis.
U c z e ń :
• uzasadnia, przytaczając
argumenty, dlaczego
rok 1989 był ważny dla
Polski i Polaków;
• omawia na
przykładach
przemiany, jakie
nastąpiły w Europie
w 1989 r.
U c z e ń :
• wyjaśnia, wykorzystując
informacje z różnych
źródeł, dlaczego
w 1989 r. komuniści
w Polsce zdecydowali
się na ustępstwa wobec
opozycji;
• ocenia zmiany,
które nastąpiły
w gospodarce i życiu
politycznym kraju
w 1989 r.
Świat na początku
XXI wieku
• prawa człowieka we współczesnym świecie i ich respektowanie
• pomoc potrzebującym
• organizacje
międzynarodowe i ich
działalność
• zagrożenia i problemy
współczesnego świata
oraz sposoby ich
rozwiązywania (nędza,
konflikty zbrojne,
terroryzm, instytucje
i programy pomocowe)
U c z e ń :
• podaje przykłady
problemów
współczesnego świata;
• wymienia nazwy
organizacji
międzynarodowych,
które zajmują się
niesieniem pomocy
potrzebującym.
U c z e ń :
• wymienia prawa
człowieka;
• podaje przykłady
nierespektowania
praw człowieka we
współczesnym świecie.
U c z e ń :
• omawia problemy
współczesnego świata
i wskazuje te, które są
wynikiem działalności
człowieka i te, które są
od niego niezależne.
U c z e ń :
• w oparciu o różne
źródła i na wybranych
przykładach
przedstawia pomoc
państw i organizacji
pozarządowych dla
krajów biednych
lub dotkniętych
wojną lub klęskami
żywiołowymi.
U c z e ń :
• w oparciu
o informacje z różnych
źródeł przedstawia
działania pomocowe
podejmowane przez
społeczność lokalną.
Konflikty zbrojne we współczesnym świecie
• świat konfliktów
• przyczyny konfliktów
we współczesnym
świecie
• skutki światowych
konfliktów
• ONZ i jej działalność
U c z e ń :
• podaje przykłady
występowania
konfliktów we
współczesnym świecie.
U c z e ń :
• określa cel powstania
ONZ i wymienia jej
zadania;
• wskazuje na mapie
miejsca światowych
konfliktów.
U c z e ń :
• przedstawia i wyjaśnia
przyczyny konfliktów
we współczesnym
świecie i wskazuje
skutki tych konfliktów.
U c z e ń :
• w oparciu o wybrany
konflikt przedstawia
jego przyczyny, zasięg
i skutki.
U c z e ń :
• przedstawia na
wybranym przykładzie,
korzystając z
informacji z różnych
źródeł, działania
ONZ, mające na
celu łagodzenie lub
rozwiązanie konfliktu.
Temat lekcji
Zagadnienia
Wymagania na poszczególne oceny
Ocena dopuszczająca
Ocena dostateczna
Ocena dobra
Ocena bardzo dobra
Ocena celująca
Świat stał się mniejszy
• globalizacja jej przyczyny i przejawy
• media elektroniczne
i zasady ich
wykorzystania
U c z e ń :
• wymienia środki
komunikacji
ułatwiające szybkie
przemieszczanie się
ludzi;
• wyjaśnia pojęcie
globalizacja.
U c z e ń :
• podaje przykłady
globalizacji;
• na wybranych
przykładach
przedstawia stanowiska
zwolenników
i krytyków globalizacji.
U c z e ń :
• wyjaśnia, na wybranych
przykładach, co
oznacza powiedzenie
”świat stał się mniejszy”
lub „świat na
wyciągnięcie ręki”.
U c z e ń :
• prezentuje swoje
poglądy na temat
globalizacji,
argumentując swoje
stanowisko.
U c z e ń :
• wyszukuje informacje
z różnych źródeł na
temat aktualnych
wystąpień
zwolenników
i przeciwników
globalizacji.
Media elektroniczne
• różne źródła informacji
• media elektroniczne
pożytki i zagrożenia
U c z e ń :
• wymienia różne
źródła pozyskiwania
informacji;
• w oparciu
o konkretny przykład
jednego z mediów
elektronicznych
wymienia korzyści
i zagrożenia wynikające
z jego stosowania.
U c z e ń :
• wymienia korzyści,
jakie wynikają
z istnienia
i stosowania mediów
elektronicznych;
• wymienia przykłady
zagrożeń wynikających
ze stosowania mediów
elektronicznych.
U c z e ń :
• przedstawia wpływ,
jaki mają media
elektroniczne na życie
człowieka;
• wskazuje pożytki
wykorzystywania
mediów elektro-
nicznych w życiu
codziennym zebrane
z różnych źródeł.
U c z e ń :
• omawia,
przedstawiając
argumenty, zagrożenia,
jakie niesie za
sobą powszechne
stosowanie mediów
elektronicznych.
U c z e ń :
• dokonuje
oceny zagrożeń
wynikających
z korzystania
z Internetu;
• formułuje zasady
bezpiecznego
korzystania
z Internetu.
Polska krajem demokratycznym
• położenie Polski w Europie
• demokratyczny
charakter państwa
polskiego; wolne
wybory, wolności
słowa, wolne media
• konstytucja 1997 r.
dokumentem
określającym prawa
i obowiązki obywateli
• władza w
Rzeczpospolitej –
system polityczny
w Polsce po 1989 r.
• obywatel
w demokratycznym
państwie – jego prawa
i obowiązki
U c z e ń :
• wymienia przykłady
problemów
współczesnego
państwa;
• wymienia przykłady
praw i obowiązków
obywatela
w demokratycznym
państwie.
U c z e ń :
• wymienia, w czym
przejawia się
funkcjonowanie
demokratycznego
państwa;
• wyjaśnia pojęcia
emigracja i wskazuje
na mapie główne
kierunki emigracji
w Polsce.
U c z e ń :
• formułuje argumenty
wskazując na
demokratyczny
charakter państwa
polskiego;
• podaje przykłady
działań Polski na rzecz
utrzymania pokoju na
świecie.
U c z e ń :
• w oparciu o informacje
z różnych źródeł
wskazuje przyczyny
emigracji w Polsce;
• wyszukuje
w Internecie
informacje
o organizacjach
międzynarodowych
działających na rzecz
utrzymania pokoju na
świecie, do których
należy Polska
i prezentuje przykłady
takich działań.
U c z e ń :
• na przykładzie
swojej gminy
wyjaśnia, na czym
polegają problemy
współczesnego
społeczeństwa.